W styczniu obchodzony jest Europejski Tydzień Profilaktyki Raka Szyjki Macicy. Rocznie jest wykrywany u ok. 3 000 kobiet, a ponad połowa z nich umiera. Dlatego tak ważna jest profilaktyka i regularne badania, ponieważ jak poinformowała nas ginekolog Natalia Bobrowska-Bartkowiak, wcześnie wykryty jest wyleczalny w ponad 99% przypadków.
Rak szyjki macicy, zaraz po raku piersi, raku trzonu macicy i raku jajnika, jest jednym z częstszych nowotworów u kobiet. - W zależności od „dynamiki” rozwoju zmian nowotworowych dzielimy je na trzy grupy: zmiany dysplastyczne szyjki macicy, raka przedinwazyjnego oraz raka inwazyjnego. Dysplazja szyjki macicy nie stanowi zagrożenia życia. Jeżeli zostanie wcześnie wykryta, pozwala to na całkowite wyleczenie. Nieleczona dysplazja szyjki macicy może niestety doprowadzić do rozwoju nowotworu złośliwego szyjki macicy. Dzieje się tak, kiedy komórki dysplastyczne przekształcą się w komórki rakowe i powstaje tzw. rak przedinwazyjny (zmiany ograniczone są wtedy wyłącznie do nabłonka szyjki macicy). Jeżeli zaś komórki nowotworowe zaczną wnikać głębiej i przekroczą granicę nabłonka, to wtedy mamy do czynienia z rakiem inwazyjnym - wyjaśnia słupecka ginekolog.
We wczesnych stadiach raka szyjki macicy objawy choroby najczęściej nie występują. - W przypadkach jawnych klinicznie stwierdza się następujące objawy nowotworu: krwawienie kontaktowe, krwawienia między miesiączkami, krwawienie po współżyciu oraz ból w okolicy podbrzusza i okolicy krzyżowo-lędźwiowej. Obrzęki kończyn dolnych, bolesne parcia na mocz i stolec, krew w moczu i stolcu, utrata apetytu i spadek masy ciała, osłabienie, męczliwość to już są późne objawy raka szyjki macicy - powiedziała Natalia Bobrowska Bartkowiak.
Wirus brodawczaka ludzkiego HPV 16 i 18 odpowiada za ponad połowę przypadków raka szyjki macicy i neoplazji szyjki macicy. To czynników ryzyka należy zaliczyć także wczesne rozpoczęcie życia seksualnego, duża liczba partnerów seksualnych, liczne ciąże i porody, zarażenie wirusem HIV, wieloletnie stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych, przewlekłe stany zapalne pochwy, palenie tytoniu i immunosupresja.
- Badania przesiewowe w kierunku wykrywania raka szyjki macicy polegają na wykonywaniu badań cytologicznych wymazów z ujścia zewnętrznego kanału i z tarczy szyjki macicy. Materiał na badanie cytologiczne (rozmazy cytologiczne) pobierany jest specjalną szczoteczką z tarczy i szyjki macicy i przenoszony na czyste szkiełko podstawowe i utrwalane specjalnym płynem.
Badanie cytologiczne oceniane jest według systemu Bethesda (TBS – The Bethesda System). System ten wyparł stosowaną wcześniej skalę punktową (skala Papanicolau) i wymaga podania wyniku w formie opisowej. Skrining cytologiczny, ze względu na niski koszt i wysoką skuteczność, jest najpopularniejszą metodą badań przesiewowych.
Regularne badania cytologiczne pozwalają wykryć zmiany przedrakowe i raka we wczesnym – uleczalnym – stadium choroby. Badania dowodzą, że tylko 1,5- 2% rozmazów cytologicznych jest nieprawidłowych i wymaga dalszej diagnostyki.
Należy pamiętać, aby na badanie nie zgłaszać się w czasie krwawienia miesiączkowego. Najlepiej zgłosić się nie wcześniej niż 4 dni po ostatnim dniu miesiączki i nie później niż 4 dni przed rozpoczęciem miesiączki, co najmniej 4 dni przed pobraniem wymazu cytologicznego, nie należy stosować żadnych leków dopochwowych. Od ostatniego badania ginekologicznego / USG przezpochwowego powinien upłynąć co najmniej jeden dzień - poinformowała. Zmiany nowotworowe można też wykryć za pomocą biopsji lub kolonoskopii.
- We wczesnych stopniach zaawansowania możliwe jest leczenie oszczędzające narząd rodny, polegające na miejscowym usunięciu zmian nowotworowych. Postępowanie takie stosuje się w przypadku zmian przednowotworowych (dysplazja) lub w raku nienaciekającym (in situ) do stopnia zaawansowania IA1 włącznie.
Leczenie to zawsze należy rozważyć w przypadku młodych kobiet, planujących następne posiadanie dzieci. Najczęściej jest to zabieg konizacji polegający na stożkowym wycięciu tkanki wokół kanału szyjki macicy.
Leczenie chirurgiczne, w postaci radykalnego wycięcia macicy z przydatkami i regionalnymi węzłami chłonnymi, stosuje się w przypadku nowotworu o stopniu zaawansowania IA2 i IB oraz IIA.
W przypadku wyższych stopni zaawansowania, IIB, III, IVA, nie wykonuje się operacji wycięcia macicy, zamiast tego stosuje się radiochemioterapię, czyli radioterapię w połączeniu z chemioterapią - wyjaśniła sposoby leczenia, Natalia Bobrowska-Bartkowiak.
Turkusowa wstążka jest symbolem profilaktyki raka szyjki macicy, grafika: Freepik
Posłuchaj także naszych podcastów o zdrowiu fizycznym i psychicznym:
Chcesz skomentować artykuł? Załóż konto na naszym portalu!